با پودر کلاژن، مزایا و عوارض آن برای سلامت آشنا شوید
کلاژن یکی از اصلی‌ترین اجزا تشکیل‌دهنده استخوان، پوست، ماهیچه و سایر اندام‌های بدن است. این ماده یکی از حیاتی‌ترین ریزمغذی‌ها برای پشتیبانی از سلامت پوست محسوب می‌شود و بسیاری از افراد از مکمل آن برای ارتقا و بهبود سلامت پوست استفاده می‌کنند. برای اشنایی با پودر کلاژن، مزایا و معایب آن با ما تا انتهای این مقاله در کلینیک تخصصی پوست و مو آتریسا همراه باشید.
کلاژن چیست؟
کلاژن اصلی‌ترین ماده تشکیل دهنده بافت‌های همبند بدن است که در تاندون‌ها، رباط، پوست و ماهیچه‌ها یافت می‌شود. کلاژن عملکردهای ضروری و حیاتی دارد. از جمله این عملکردها می‌توان به ساخت پوست و تقویت استخوان اشاره کرد.
در مجموع 28 نوع کلاژن شناسایی شده است که کارکردهای متفاوتی در بدن دارند. اما 4 مورد از آن‌ها از باقی انواع کلاژن رایج‌تر هستند که عبارتند از:
نوع یک
فراوانی این نوع کلاژن در بدن بسیار زیاد است و به صورت معمول در بافت‌های همبند پیدا می‌شود.
نوع دو
این کلاژن در مفاصل و دیسک‌های بین‌مهره‌ای یافت می‌شود و وجود آن برای سلامت ستون فقرات ضروری است.
نوع سه
این نوع کلاژن جز اصلی تشکیل‌دهنده فیبرهای شبکه‌ای است که در پوست و رگ‌های خونی پیدا می‌شود. وجود کلاژن نوع سه و تامین میزان مورد نیاز روزانه آن، برای سلامت پوست و مو ضروری است.
نوع چهار
این نوع کلاژن بیشتر در بافت کلیه‌ها، گوش داخلی و عدسی چشم وجود دارد و درواقع اصلی‌ترین بخش تشکیل‌دهنده این بخش‌های بدن است.
مکمل و پودر کلاژن
کلاژن فراوان‌ترین پروتئین موجود در بدن است. این ریزمغذی می‌تواند با مصرف مکمل یا خوردن خوراکی‌های حیوانی و مغز استخوان حیوانات جذب بدن شود. البته بسیاری از متخصصان تغذیه اعتقاد دارند که مصرف مکمل، می‌تواند به شکل مطلوب‌تری کلاژن را در بدن افزایش دهد.
آنزیم‌های گوارشی بدن ما، می‌تواند کلاژن موجود در غذا را با اسیدهای آمینه و پپتیدهای جداگانه تجزیه کنند اما کلاژن موجود در مکمل‌ها از قبل تجزیه شده‌اند تا سریع‌تر و بهتر جذب بدن شود.
از جمله خوراکی‌های حاوی کلاژن می‌توان به مواد غذایی حاوی ژلاتین مانند آبگوشت، استخوان، پوست مرغ، گوشت گاو و ماهی اشاره کرد.
در سال‌های اخیر و با درک اهمیت کلاژن برای سلامت بدن، مکمل‌های خوراکی آن بسیار رایج شده است. تولیدکنندگان با هیدرولیز کردن کلاژن، فرآیند تجزیه آن را راحت‌تر می‌کنند تا به سادگی جذب بدن شود.
این مکمل‌ها بیشتر در فرم پودر کلاژن و گاه در شکل کپسول در بازار قابل دسترسی هستند. اکثر پودرهای کلاژن، از نوع یک و دو آن تولید می‌شوند.
مزایای مصرف پودر کلاژن برای بدن
مصرف پودر کلاژن می‌تواند مزایای مختلفی را بدن و سطح سلامتی به ارمغان بیاورد، از جمله:
بهبود سطح سلامت و شادابی پوست با پودر کلاژن
کلاژن اصلی‌ترین جز تشکیل‌دهنده پوست است و وجود مقادیر مناسب آن در بدن، می‌تواند تضمین‌کننده سلامت پوست و موی شما باشد. افزایش سن منجر به کاهش توانایی بدن برای تولید کلاژن می‌شود و به همین دلیل عوارضی مانند خشکی پوست و ایجاد چین و چروک را تجربه خواهیم کرد.
پودر کلاژن باعث کاهش سرعت پیری پوست می شود!
مطالعات نشان داده‌اند که مصرف پودر کلاژن یا سایر مکمل‌های حاوی آن، باعث کاهش سرعت پیری پوست و یا کند شدن روند آن خواهد شد.
خاصیت ارتجاعی و آبرسانی
مطالعه نشان داده‌اند که مصرف 3 تا 10 گرم کلاژن در روز طی دو ماه منجر به بهبود خاصیت ارتجاعی و آبرسانی به پوست می‌شود.
این مکمل‌ها با تحریک بدن برای تولید کلاژن منجر به بهبود پوست می‌شود. درواقع پودر کلاژن، تولید پروتئین‌هایی مانند الاستین و فیبریلین را هم افزایش می‌دهد.
همچنین بعضی از تولیدکنندگان و کارشناسان تغذیه ادعا می‌کنند که مصرف پودر کلاژن به جلوگیری از بروز آکنه و سایر بیماری‌های پوستی کمک می‌کند. البته اثبات این ادعا به مطالعات بیشتری نیاز دارد.
پودر کلاژن به تسکین درد مفاصل کمک می‌کند
می‌دانید که بافت غضروف ما حالت لاستیکی شکل دارد و از کلاژن تشکیل شده است. درواقع پودر کلاژن می‌تواند به حفظ ساختار لاستیکی شکل غضروف و درنتیجه سلامت آن کمک کند.
از آنجایی که میزان کلاژن بدن با افزایش سن کاهش می‌یابد، بسیاری از سالمندان و افراد در سنین میانسالی، مشکلاتی مانند اختلالات دیژنراتیو (تخریب) یا آرتروز و درنتیجه درد مفاصل را تجربه می‌کنند.
مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌ها و پودر کلاژن می‌تواند به بهبود علائم آرتروز و کاهش درد کلی مفاصل منجر شود. همچنین دریافت مقادیر مناسبی از کلاژن به صورت روزانه، سفتی مفاصل را کاهش می‌دهد و با تحریک بافت به ساخت کلاژن، از سلامت آن حمایت می‌کند.
نقش پودر کلاژن در جلوگیری از تحلیل استخوان
کاهش توده‌های استخوانی یکی از عوارض افزایش سن و کاهش میزان کلاژن در بدن محسوب می‌شود. این شرایط می‌تواند زمینه‌ای برای بروز بیماری‌هایی مانند تراکم پایین استخوان و یا پوکی آن باشد.
یکی دیگر از فواید مصرف پودر کلاژن، مهار تجزیه استخوان و پیشگیری از بروز پوکی آن است.
مطالعات نشان می‌دهند که مصرف همزمان مکمل‌های کلسیم، ویتامین دی و کلاژن از تجزیه استخوان جلوگیری می‌کند و منجر به افزایش تراکم آن خواهد شد.
افزایش توده عضلانی
همانطور که می‌دانید، کلاژن فراوان‌ترین عنصر در عضلات است و از اجزا اصلی تشکیل‌دهنده آن محسوب می‌شود.
یکی دیگر از فواید مصرف پودر کلاژن، کمک به کاهش عوارض بیماران مبتلا به سارکوپنی است که یکی از عوارض افزایش سن محسوب می‌شود.
سایر مزایای سلامتی
مصرف پودر کلاژن علاوه‌بر موارد ذکر شده می‌تواند مزایای زیر را هم در بر داشته باشد:
- افزایش سطح سلامت قلب
- سلامت مو و ناخن
- سلامت روده
- سلامت مغز
- کاهش وزن
عوارض مصرف پودر کلاژن
همه مکمل‌های رژیمی، می‌توانند در کنار فواید پرشمار خود، عوارضی را هم برای مصرف‌کننده ایجاد کنند. طبیعتا مکمل کلاژن هم از این قاعده مستثنی نیست و می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد. بعضی از این خطرات عبارتند از:
بروز واکنش آلرژیک
بعضی از مکمل‌های کلاژن از خوراکی‌های آلرژنی مانند ماهی، صدف و تخم مرغ ساخته می‌شوند. کسانی که به این مواد غذایی حساسیت دارند، با مصرف پودر کلاژن ساخته شده از آن‌ها، دچار عوارض آلرژیک خواهند شد.
مشکلات گوارشی
در بعضی از مصرف‌کنندگان مکمل کلاژن، عوارضی مانند تهوع و نفخ گزارش شده است. البته این عوارض بسیار محدود بوده‌اند و جزو عوارض شایع و رایج مصرف پودر کلاژن نیستند.
احساس پری
بعضی از مصرف کنندگان مکمل کلاژن عوارضی مانند سوزش سر دل یا احساس پری را گزارش داده‌اند. درمجموع می‌توان گفت که پودر کلاژن به طور کلی خوب تحمل می‌شود و برای اکثر افراد بی‌خطر است. با این حال اگر سابقه بیماری خاصی دارید و یا داروی به خصوصی مصرف می‌کنید، بهتر است که قبل از اقدام به مصرف پودر کلاژن، با پزشکتان مشورت کنید و لیست داروهای مصرفی، حساسیت‌های غذایی و بیماری‌های زمینه‌ای خود را با او به اشتراک بگذارید تا از بروز عوارض ناخواسته مصرف مکمل کلاژن، جلوگیری شود.
